Hormone GH là hormone tăng trưởng được sản xuất bởi tuyến yên giúp phát triển xương (xương đùi, xương cẳng chân) đặc biệt ở lứa tuổi trưởng thành. Vậy xét nghiệm homrone GH có ý nghĩa gì đối với vóc dáng, thể chất, ngoại hình của mỗi người?
1. Hormone tăng trưởng GH là gì? Vai trò của hormone GH ?
Hormone tăng trưởng GH là gì?
Hormone GH là hormone tăng trưởng được sản xuất bởi thùy trước của tuyến yên, cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển ở trẻ nhỏ. Loại hormone này thường được giải phóng từng đợt vào máu suốt cả ngày, nhưng nhiều nhất vào ban đêm. Do đó, nếu chỉ đo lường nồng độ hormone tăng trưởng GH một lần duy nhất sẽ không có ý nghĩa về mặt lâm sàng.
Hormone GH giúp thúc đẩy sự phát triển của xương từ sơ sinh đến dậy thì, giúp điều hòa tốc độ sản sinh năng lượng từ thực phẩm, điều chỉnh việc sản xuất các tế bào hồng cầu, khối lượng cơ và có rất nhiều vai trò quan trọng như:
- Vai trò của hormone tăng trưởng với trẻ nhỏ: Trẻ nhỏ thiếu hụt hóc môn GH có thể do bẩm sinh hoặc do chấn thương não hoặc khối u. Trẻ thiếu hormone GH có thể còi cọc, thậm chí mắc bệnh lùn. Nếu trẻ giải phóng quá nhiều hormone GH lại khiến trẻ mắc phải hội chứng người khổng lồ.
- Vai trò của hormone tăng trưởng với người lớn: Giúp điều hòa mật độ xương, khối lượng cơ và chuyển hóa glucose và lipid. Điều này có thể ảnh hưởng đến chức năng tim và thận. Người lớn thiếu hụt hormone GH có thể bắt đầu từ khi thơ ấu hoặc xuất hiện ở tuổi trưởng thành do chấn thương vùng đầu hoặc có khối u não. Ngược lại, nếu thừa hormone GH có thể dẫn tới bệnh to đầu chi.
2. Xét nghiệm hormone tăng trưởng GH là gì?
Xét nghiệm hormone tăng trưởng GH là gì?
Xét nghiệm hormone tăng trưởng GH là một loại xét nghiệm máu đặc thù để định lượng hormone GH có trong cơ thể, được sử dụng để chẩn đoán sự thiếu hụt hoặc dư thừa hormone tăng trưởng, có tác dụng đánh giá chức năng tuyến yên. Loại hormone này có vai trò quan trọng trong quá trình cơ thể chuyển hóa thức ăn thành năng lượng. Lượng GH trong máu thay đổi trong ngày, bị thay đổi bởi các hoạt động luyện tập, ngủ, trạng thái thần kinh, chế độ ăn uống,…
3. Trường hợp xét nghiệm hormone tăng trưởng GH
Có 2 trường hợp xét nghiệm hormone tăng trưởng GH là xét nghiệm kìm hãm dư thừa do tuyến yên gây ra và thiếu hụt.
3.1. Xét nghiệm kìm hãm khi dư thừa hormone GH
Xét nghiệm kìm hãm khi dư thừa hormone GH
Dư thừa hormone tăng trưởng GH có thể do u tuyến yên gây ra. Hầu hết các trường hợp này đều là u lành tính. U tuyến yên do dư thừa GH có thể điều trị bằng phương pháp phẫu thuật, bằng thuốc hoặc xạ trị.
Tuy rằng dư thừa GH không ảnh hưởng tới sự phát triển trí tuệ của bé nhưng ảnh hưởng trực tiếp tới chiều cao, ngoài hình hoặc có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nguy hiểm như bệnh lý tuyến yên. Ở trẻ em, phát hiện dư thừa GH qua các xét nghiệm cho phép bác sĩ xác định tình trạng sớm, có biện pháp kìm hãm sự dư thừa vì dư thừa GH có thể khiến xương của trẻ tiếp tục dài ra ngay cả khi đã hết tuổi dậy thì. Hoặc ở người lớn, kìm hãm sự dư thừa GH giúp hạn chế tình trạng bệnh to đầu chi, bệnh dạ dày, mệt mỏi, đau nhức khớp,…
3.2. Xét nghiệm kích thích khi thiếu hụt hormone GH
Xét nghiệm kích thích khi thiếu hụt hormone GH
Nếu bản thân có dấu hiệu và triệu chứng thiếu hụt GH, mức độ IGF-1 thấp mà không được kích kích GH thì bạn bị thiếu GH cần phải được điều trị sớm. Bạn có thể bị rối loạn chức năng tuyến giáp, suy tuyến yên hoặc suy giảm chức năng tuyến yên. Các tình trạng này đều có thể gây nên các triệu chứng tương tự như thiếu hụt GH. Một trẻ bị suy giáp cần được điều trị và tốc độ tăng trưởng cần được đánh giá trước khi xét nghiệm hormone tăng trưởng GH được xem xét.
4. Lưu ý khi xét nghiệm hormone tăng trưởng GH
Lưu ý khi xét nghiệm hormone tăng trưởng GH
- Không nên lên kế hoạch xét nghiệm định lượng hormone tăng trưởng GH trước 48h kể từ khi được làm một thăm dò chẩn đoán có sử dụng chất đồng vị phóng xạ.
- Nồng độ hormone tăng trưởng có thể thay đổi khi gắng sức, tình trạng dinh dưỡng, giấc ngủ và tình trạng stress.
- Một số loại thuốc làm tăng lượng GH trong máu: insulin, amphetamin, thuốc ngừa thai uống, estrogen, dopamine, glucagon, clonidin,…
- Thuốc làm giảm nồng độ GH: Corticosteroid và các phenothiazin.
- Sự kết hợp giữa phẫu thuật – thuốc – xạ trị có thể được sử dụng để điều trị các khối u tuyến yên gây nên sự dư thừa GH.
- Cần nhớ rằng, phần lớn những người có vóc dáng nhỏ không phải do thiếu hụt GH. Nhỏ bé có thể do tính trạng gia đình hoặc bệnh hoặc rối loạn di truyền khác. Đôi khi bạn có thể gặp một người có thể có các triệu chứng giống với thiếu hụt GH nhưng mức độ GH bình thường hoặc tăng, điều này là do sự kháng di truyền đối với GH.
- Hormone GH thúc đẩy tăng trưởng cơ bắp ở người lớn nên có thể được sử dụng bởi một số người lớn như một chất tăng cường hiệu suất thể thao. Để phát hiện sự lạm dụng thuốc kích thích trong thể thao, các vận động viên có thể được xét nghiệm hormone tăng trưởng GH cùng với các xét nghiệm phát hiện các loại thuốc tăng cường hiệu suất thể thao khác.
Việc sử dụng hormone tăng trưởng chiều cao là vấn đề còn tương đối mới tại Việt Nam cũng như đối với các phụ huynh có con kém phát triển chiều cao. Tuy nhiên, nếu bé chậm tăng trưởng chiều cao và được kích thích trong giai đoạn vàng hoàn toàn có thể giúp con trẻ có được chiều cao mong muốn khi trưởng thành.
Bạn cũng có thể tham khảo chế độ dinh dưỡng, bổ sung thực phẩm chức năng tăng trưởng chiều cao cho con cũng như lên kế hoạch luyện tập thể thao khoa học. Có như vậy, cơ thể của con được phát triển cân đối, không cần kích thích hay kìm hãm hormone tăng trưởng mà con vẫn đạt được vóc dáng như khuyến nghị. Nếu bạn cần tư vấn trực tiếp về các thực phẩm chức năng tăng trưởng chiều cao an toàn cho bé như kẹo tăng trưởng chiều cao Gumi, hoặc tham khảo chế độ ăn uống hàng ngày, bạn có thể liên hệ với Shop Nhật Bản để được hỗ trợ sớm nhất nhé.
